Gaur egun oso egoera kaskarrean dagoen Bernako dorretxean mantentzen diren ezaugarrien aztarnak bikainak izanda ere, ez dira gehiegi berari buruz dauden datuak. Hala ere, eta dokumentuei esker, 1447an Juan Pérez de Mújica, Muxika Butron eta Zaldibartarren aldekoa zen oinaztarrarena zela egiaztatu dezakegu.
Amorebieta-Etxanoko Monumentu Ondare liburuan, Juan Manuel González Cembellinek, XV. mendearen erdi aldean eraikitako eta XVI. mendearen lehen urteetan berritutakoa dela egiazta daiteke.
Eraikuntza zabal eta astun samar bat da, bi solairu eta ganbaraz osatutako eraikin baxua. Kanpoaldea, larregi landu gabeko harri lerrotuez altxatutako harrizko horma sendoek osatzen dute.
Egun, izan dituen aldakuntza guztiak barne (aletegi baten eransketa, estalkiaren egituraketa berria...) eta aurkitzen den egoera tamalgarria izanik ere, oraindik etxearen aurrealdean erdi aroko hondakinak irauten dute. Horien artean, sarbide nagusia, hegoaldean estalita ikus dezakegun erdi puntuko arkuz eraikitako sarbidea (Juan Manuel González Cembellinen hitzetan, "XVI. mendean data liteke"), eta hego ekialdean kokatzen den janba bat.
Bernagoitiko eraikin hau, dokumentuei eta ahozko tradizioari jarraiki, dorretxe gisa identifika daiteke. Hala ere, Juan Manuel Cembellin historialariaren esanetan, dorretxearen eta baserriaren arteko trantsizioko eraikin gisara definitzeko arrazoiak ere badaude. Historialariaren ustetan, gotiko estiloko ezaugarriak dituzten eta erlijiosoak ez diren eraikinak dorretxeekin lotzen dira sarritan. Eraikinaren elementuen banaketa, egituraketa eta funtzioak ikusita, González Cembellinek, defentsarako gaiez osatutako jauregi itxurako lur lanetarako definizioa proposatzen du.
Dorretxe edo itxura soilez dorretxea den Bernagoitiko etxearen elementurik nabarmenena aurre aldeko eskailera edo patina da. Bandoen borrokaldi kontuez guztiz ahaztua egon litekeena, edota babes betebehar hori inoiz ezagutu ez duena. Eskailera honen goiko aldean arku zorrotzez eraikitako sarrera nagusia dugu.
Sarrera horrez gain, beheko aldean, gaur egun estalita dagoen arku zorrotzez ere estalita dagoen altxatutako sarbidea dago. Leihoei dagokienez, babeserako izatea uler daitekeen gezi leihoak ditu, eta jauregietan italiar modei jarraituz apaingarri dotore gisara zabaldutako arku konopialak ere bai.
Barne egituraketaren alorrari dagokionez, aldiz, urte luzeetan zehar eraikitako baserrien oso antzekoa dela esan daiteke, hala ematen baitu. Hala ere, etxeak jasandako zaharberritze guztien ondorioz, ezinezkoa da baieztapen hori egitea.
Iñigo Nafarroako Erregek 887an eraikia, eta gerrate zibilean suntsitua. Eleiza ondoko parke txiki batean dago Larreatarren Etxearen Harmarria, eta berori da geratzen den aztarna bakarra.
